Źródło: Towfiqu barbhuiya / Pexels
Komornik to zawód niezbyt lubiany. Nic dziwnego. Często działa bardzo szybko i stanowczo. Jeśli egzekucja komornicza stała się w Twoim przypadku faktem, musisz liczyć się z tym, że ta osoba bez wahania zajmie Twoje konto bankowe i przejmie wynagrodzenie.
Jednak nawet komornik musi stosować się do przepisów kodeksu pracy. W wielu przypadkach nie ma prawa zająć całej pensji. Lecz przepisy przepisami a rzeczywistość okazuje się inna. Jak dowodzi praktyka, często zajmuje on więcej, niż może.
Sprawdź, ile komornik może zabrać z pensji w 2023 r. i jaka jest kwota wolna od zajęcia komorniczego 2023 r. dla różnych rodzajów umów.
Spis treści
Kiedy komornik może wszcząć egzekucję komorniczą i zająć pensję?
Jeśli dłużnik zbyt długo zalega ze spłatą należności dla wierzyciela, ten najprawdopodobniej skieruje swe kroki do sądu, aby uzyskać tytuł wykonawczy (zazwyczaj wyrok sądu lub sądowy nakaz zapłaty). Aby nabrał on mocy prawnej, musi to być orzeczenie sądu prawomocne. Następnie wierzyciel składa wniosek o klauzulę wykonalności na tytuł wykonawczy i gotowe — może przekazać sprawę do komornika.
Komornik przeprowadza egzekucję komorniczą bez zbędnej zwłoki. Wysyła do dłużnika wezwanie do zapłaty, a jeśli to nie skutkuje, zajmuje jego majątek. W pierwszej kolejności jest to wynagrodzenie, ponieważ gotówka jest najmniej kłopotliwa (nie trzeba jej na przykład sprzedawać w drodze licytacji).
Czym jest kwota wolna od zajęcia komorniczego?
Na początek warto sobie odpowiedzieć na pytanie, czym jest ta kwota wolna. Są to po prostu pieniądze, których nie może zająć komornik. Musi je zostawić dla Ciebie, po to, byś miał się za co utrzymać. Jej wysokość uzależniona jest na przykład od tego, z jakiego tytułu otrzymujesz wynagrodzenie czy świadczenia.
Dziś przeanalizujemy jej wysokość dla różnych form zatrudnienia.
Ile wynosi kwota wolna od zajęcia komorniczego 2023 r. i ile może zabrać komornik?
1. Umowa o pracę na pełny etat
W przypadku osób zatrudnionych na umowę o pracę na cały etat komornik musi pozostawić do Twojej dyspozycji wynagrodzenie minimalne za pracę netto. Mówiąc wprost, kwota wolna od zajęcia zależy od płacy minimalnej (mówi o tym art. 87 kodeksu pracy). A ta w roku 2023 zmieni się aż dwukrotnie.
Ile wynosi minimalne wynagrodzenie w 2023 r.?
Od 1 stycznia 2023 minimalna krajowa wynosi 3490 zł brutto, czyli 2709 zł netto.
Od 1 lipca 2023 roku kwota wynagrodzenia minimalnego za pracę wzrośnie do 3600 zł brutto, co daje 2784 zł netto.
Przypadek 1: zarabiasz minimalną krajową — jaka jest kwota wolna?
Jeśli pracujesz na umowie o pracę i zarabiasz tylko minimalną krajową, Twoja pensja nie będzie podlegać egzekucji komorniczej. Na konto dostajesz 2709 zł i tyle na nim zostaje.
Przypadek 2: ile zajmie komornik, jeśli zarabiasz więcej niż najniższa krajowa?
Jeśli zarabiasz więcej od wynagrodzenia minimalnego, to egzekucja komornicza obejmie:
połowę Twojego wynagrodzenia;
60% pensji, w przypadku dłużników alimentacyjnych.
UWAGA: w przypadku długów z tytułu świadczeń alimentacyjnych nie ma zastosowania kwota wolna od zajęcia w wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Przykłady
1. Zarabiasz 4000 zł netto. Kwota wolna od zajęcia to 2709 zł. 50% Twojego wynagrodzenia to 2000 zł i tyle maksymalnie może zająć komornik. Ponieważ nie zarabiasz tyle, by mógł on zabrać połowę pensji i jednocześnie pozostawić Ci kwotę wynagrodzenia minimalnego, ostatecznie ściągnie 1291 zł (wszystko ponad minimalną krajową).
2. Zarabiasz 7000 zł netto. Wysokość kwoty wolnej wynosi 2709 zł. 50% Twojej pensji, którą przejmie komornik to kwota 3500 zł. Egzekucja komornicza nie obejmie drugiej połowy wynagrodzenia, 3500 zł.
3. Zarabiasz 3000 zł netto i masz zaległości alimentacyjne. Komornik może zabrać 60% wynagrodzenia, czyli 1800 zł.
2. Kwota wolna od zajęcia przy umowie o pracę na część etatu
Jeśli pracujesz na niepełny etat, to kwota wolna od potrąceń jest wyliczana proporcjonalnie do wielkości Twojego etatu. Obliczysz to następująco:
Kwota wolna od zajęcia = Twój etat (np. 1/2)*kwota wynagrodzenia minimalnego w danym roku
3. Umowa zlecenie
Przepisy kodeksu pracy mają zastosowanie jedynie w przypadku umowy o pracę. Umowy-zlecenia i umowy o dzieło są umowami cywilnoprawnymi, czyli paragrafy kodeksu w ich przypadku nie obowiązują.
Czy oznacza to, że jeśli pracujesz na podstawie umowy zlecenie, to nie ma kwoty wolnej i zajęcie komornicze odbierze Ci 100% Twojej pensji? Dobra wiadomość jest taka, że niekoniecznie, i osoby pracujące na umowy-zlecenia, pod pewnymi warunkami, również mogą skorzystać z ochrony części wynagrodzenia.
kiedy komornik zajmie 100% wynagrodzenia z umowy-zlecenie?
Jeśli umowa-zlecenie jest dodatkową umową (oprócz niej pracujesz na umowę o pracę lub np. masz przyznaną emeryturę), to komornik może dokonać zajęcia całego wynagrodzenia dłużnika, osiąganego z tytułu umowy-zlecenie. Będzie je ściągać tak długo, aż spłacisz wszystkie należności.
Kiedy pensja z umowy zlecenie nie podlega zajęciu?
Jeśli umowa-zlecenie jest jedynym źródłem dochodu dłużnika, to po spełnieniu odpowiednich wymagań określonych przez przepisy kodeksu postępowania cywilnego (art. 833 §21) może mieć zastosowanie kwota wolna od zajęcia, na warunkach podobnych jak w przypadku umowy o pracę.
Te warunki to:
dłużnik to osoba fizyczna;
wynagrodzenie z umowy-zlecenie jest jedynym źródłem utrzymania dłużnika;
wypłaty pensji są regularne i powtarzalne;
dłużnik ma stały dochód — praca dorywcza się nie liczy.
Co musi zrobić dłużnik, by jego wynagrodzenie z umowy zlecenia nie zostało zajęte przez komornika?
W takim przypadku dłużnik musi sam skontaktować się z komornikiem i wykazać, że spełnia wszystkie wyżej wymienione przesłanki do tego, by miały zastosowanie przepisy dotyczące kwoty wolnej od potrąceń. Należy złożyć wniosek o ograniczenie egzekucji komorniczej. Przydadzą się na przykład wyciągi z konta bankowego, na które wpływają pensje, czy umowy-zlecenia, podpisywane ze zleceniodawcą.
Warto zauważyć, że komornicy w takich sytuacjach bardzo często stosują tylko przepis mówiący o ograniczeniu egzekucji do 50% lub 60% wynagrodzenia, a pomijają zupełnie kwotę wolną, odpowiadającą równowartości minimalnego wynagrodzenia. Tłumaczą to tym, że kwota wolna od zajęcia dotyczy tylko umów o pracę.
4. Umowa o dzieło
Umowa o dzieło to kolejny rodzaj umowy cywilnoprawnej, tak zwanej „śmieciówki”. W przypadku dłużnika, zatrudnionego na takiej umowie, zazwyczaj ciężko jest wykazać powtarzalność i regularność uzyskiwanego wynagrodzenia. Jednak nie jest to niemożliwe. Jeśli współpracujesz z jednym zleceniodawcą od długiego czasu, a wypłaty pensji są regularne i w podobnych wysokościach, to możesz próbować pertraktować z komornikiem, by dokonywał mniejszych potrąceń.
Pamiętaj, że to od komornika zależy, czy zgodzi się w takiej sytuacji pozostawić dłużnikowi część wynagrodzenia za pracę na umowie o dzieło. Teoretycznie komornik może zabrać całość pensji i będzie ją ściągał aż do spłaty wszystkich należności.
Zobacz również ile komornik może zabrać z emerytury ?
Czego nie może zabrać komornik?
Nawet komornik musi zostawić w spokoju pewne rodzaje świadczeń, które przysługują dłużnikowi. Poza egzekucją komorniczą są:
świadczenia alimentacyjne,
świadczenia z funduszu alimentacyjnego,
świadczenia rodzinne i wychowawcze,
dodatki rodzinne, pielęgnacyjne, porodowe, dla sierot zupełnych,
zasiłki dla opiekunów,
świadczenia z pomocy społecznej,
świadczenia integracyjne.
Komornik zajął całe wynagrodzenie — co zrobić?
Zdarzają się przypadki, że kwota, którą komornik zajął, jest większa od tej, która wynika z przepisów. Częstą sytuacją jest podwójne zajęcie wynagrodzenia. Dzieje się tak w przypadku, gdy komornik wyśle jednocześnie pismo o zajęcie wynagrodzenia do pracodawcy i do banku. Dyspozycje komornicze to dokumenty, które podlegają natychmiastowemu wykonaniu. Oznacza to, że zarówno Twój pracodawca, jak i bank muszą się do nich bezzwłocznie zastosować.
Co w takiej sytuacji pozostaje dla dłużników? Trzeba kontaktować się z komornikiem i uświadomić mu, że dokonuje zbyt dużych potrąceń.
Można również próbować kontaktować się bezpośrednio z wierzycielem i poprosić o rozłożenie należności na raty. Ugoda zawarta z wierzycielem może zaowocować wstrzymaniem zajęcia komorniczego.
Komentarze